İştirak Nafakası Nedir?
İştirak Nafakası ile ilgili sık sorulan sorularınıza cevap veren bir makale paylaşıyorum. Ben Avukat Semiha Aslan, 20 yıldan fazla boşanma davaları alanında deneyimimle İstanbul Kartal'da kendi ofisimde hizmet vermekteyim.
İştirak Nafakası Nedir? İştirak Nafakası Şartları Nelerdir ve Kimler Alabilir? Kaç Yaşına Kadar Ödenir?Hangi durumda Kesilir? Boşanma davası sürecinde ve sonrasında merak edilen önemli hususlardandır. Öncelikle İştirak Nafakasının tanımı ile başlamak istiyorum.
Nafaka türleri arasında bir diğer nafaka da iştirak nafakasıdır.
İştirak nafakası, velayet hakkında sahip olmayan anne veya babanın çocuğun masraflarına katkıda bulunduğu nafaka türüne İştirak Nafakası denir. Çocuğun eğitim, bakım, barınma, sağlık beslenme ve ulaşım gibi giderleri iştirak nafakası ile karşılanır.
Boşanma kararı ile hâkim, çocuğun çıkarlarını esas alarak eşlerden birine çocuğun velayetini vermektedir. Çocuğun velayetini alan anne veya baba çocuğa bakmakla ve korumakla yükümlüdür.
Bununla birlikte, çocuğun bakımı, eğitimi ve diğer masrafları sadece velayeti alan eş ile ilgili değil, aynı zamanda velayeti verilmeyen eşin de çocuğun bakım, eğitim ve diğer ihtiyaçlarına destek olmak zorundadır.
İştirak Nafakası Şartları Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu Madde 182 gereğince;
- Velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlak bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.
İştirak nafakasının şartlarına bakacak olursak öncelikle boşanan çiftlerin çocukları bulunmalıdır. Bu durumda hakim, çocuğun velayetini alan kişiye hakim çocuğun temel ihtiyaçlarının sağlanması amacıyla diğer ebeveynin iştirak nafakası ödemesine hükmeder.
İştirak Nafakasını Kimler Talep Edebilir?
Türk Medeni Kanunu’ nda İştirak Nafakası talep edecek kişiler;
Madde 329:
- Küçüğe fiilen bakan ana veya baba, diğerine karşı çocuk adına nafaka davası açabilir.
- Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçük için gereken hâllerde nafaka davası, atanacak kayyım veya vasi tarafından da açılabilir.
- Ayırt etme gücüne sahip olan küçük de nafaka davası açabilir.
İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Hesaplanır?
İştirak nafakasının miktarı hâkimin takdirindedir. Ancak hâkim belli hususlara dikkat ederek iştirak nafakasında miktar belirleyecektir.
İştirak nafakası, ödenmeye başlandığı dönemlerde, tarafların sosyo-ekonomik durumu, çocukların yaşı ve ihtiyaç düzeyi ve günün koşulları değişmiş olabilir. Bu durumlarda, taraflar nafaka tutarının azaltılmasını veya artırılmasını talep edebilirler. Bu durumda hâkim, tüm koşulları değerlendirerek iştirak nafakası miktarını artırabilir veya azaltabilir.
Türk Medeni Kanunu'nun 330. Maddesi
- Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Nafaka miktarının belirlenmesinde çocuğun gelirleri de göz önünde bulundurulur.
- Nafaka her ay peşin olarak ödenir.
- Hâkim istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.
Boşanmada İştirak Nafakası Talep Edilmediyse Ne Yapmalısınız?
Anlaşmalı boşanma davalarında taraflarca düzenlenen protokollerde iştirak nafakası talep edilmese bile, boşanma kararı kesinleştikten sonra ayrı bir nafaka davası açılarak iştirak nafakası talep edilebilir.
Çekişmeli boşanma davalarında hâkim tarafından çocuklar için hükmedilen tedbir nafakası, boşanma kararı kesinleştikten sonra İŞTİRAK NAFAKASINA dönüşür. Bu nafaka türü talep üzerine hükmedilebilen nafaka türlerindendir.
İştirak Nafakası Kaç Yaşına Kadar Ödenir?
İştirak nafakası, yetişkin olmayan çocuklar için yani 18 yaşından küçük çocuklar için düzenlenmiştir. Çocuk ergin olduğunda, iştirak nafakası da sona erecektir. Ancak ergin olan çocuğun eğitimi devam ediyorsa yardım nafakası talebi ile dava açma hakkı bulunmaktadır.
TMK' nın 328'inci maddesi:
- Anne ve babanın bakım borcu, çocuğun ergin olmasına kadar devam eder. Çocuk ergin olduğu halde eğitimi devam ediyorsa, ana ve baba durum ve koşullara göre kendilerinden beklenebilecek ölçüde olmak üzere, eğitimi sona erinceye kadar çocuğa bakmakla yükümlüdürler.
Bu nedenle müşterek çocuğun 18 yaşın üzerindeyse talep ettiği nafaka İştirak Nafakası değil, Yardım Nafakasıdır.
İştirak Nafakası Ne Zaman Kesilir?
Aşağıdaki durumlarda iştirak nafakası kesilmektedir;
- Nafaka borçlusunun vefat etmesi,
- Çocuğun yetişkin olduktan sonra eğitim hayatına devam etmemesi,
- Çocuğun evlenmesi.
İştirak Nafakası Ödenmezse Ne Olur?
İştirak nafakası ödemesine hükmedilen taraf nafakayı ödemekle yükümlüdür. Nafakayı ödemezse eğer borcunu ödemesi talebiyle icra takibi başlatılmalıdır.
İcra ve İflas Kanununun 344. Maddesi: (Değişik: 31/5/2005-5358/15 md.)
- Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.
- Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması için dava açmışsa, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir.
İştirak Nafakası Hangi Mahkemede Açılır?
İştirak nafakası boşanma davaları ile birlikte açılabileceği gibi bu davalardan bağımsız olarak açılması da mümkündür.
İştirak Nafakası Davasında yetkili mahkeme Aile Mahkemesi 'dir.
Aile mahkemesinin bulunmadığı ilçelerde bu davalar Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmektedir.
Yazar: Boşanma Avukatı Semiha ASLAN
2 Çocuk Annesi, İstanbul Barosuna Kayıtlı, Avukatlık Mesleğine Aşık, Boşanma Alanında İhtisas Sahibi.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuyum. Bağ-Kur avukatlığından emekliye ayrıldıktan sonra kendi Avukatlık ofisimde serbest avukatlık yaparak mesleğimi aşkla icra etmeye devam ediyorum. Herkesin çalışırken zevk aldığı bir iş yapması, en iyi verimi sağlamasına neden olur kanısındayım. Ayrıca İstanbul Barosu Başkanlığı CMK, Uygulama Merkezi ve Kadın Hakları Uygulama Merkezinde meslek içi eğitimlere katıldım. Özellikle boşanma, velayet ve edinilmiş mal paylaşımı davaları alanında ihtisas sahibiyim. Bana boşanma ile iligli danışmak için dilediğiniz zaman 0555 724 03 52 nolu hattımdan ulaşabilirsiniz.