Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu, aile hukuku konusunda önemli düzenlemeler içeren bir mevzuattır. Bu kanun, evlilik birliğinin sürdürülmesi için çeşitli hükümler içermekte ancak bazı durumlarda boşanma hakkını da tanımaktadır. Bu makalede, Türk Medeni Kanunu'na göre boşanma sebeplerini inceleyeceğiz.
4721 sayılı Medeni Kanuna göre Boşanma Davası iki şekilde açılabilir:
Anlaşmalı Boşanma davası,
Çekişmeli Boşanma davası.
Anlaşmalı boşanma davası, çekişmesiz boşanma, eşlerin karşılıklı anlaşmaları halinde gerçekleşen boşanma türüdür.
Çekişmeli boşanma davası, iki kategorik sebebe dayanılarak açılabilir:
Genel Boşanma Sebepleri:
Evlilik birliğinin temelden sarsılmasıdır. (TMK Madde.166)
Kanun, evlilik birliğinin temelden sarsılması durumunda da boşanma hakkını tanır. Bu durumu, taraflar arasındaki ilişkinin artık sürdürülemeyecek derecede bozulduğu, birlikteliğin devamının taraflar için çekilmez hale geldiği durumlar olarak değerlendirir.
Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Özel Boşanma Sebepleri:
Özel boşanma sebeplerine dayanan boşanma davaları şunlardır:
Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,
Türk Medeni Kanunu, eşlerden birinin diğerine zina yapması durumunu boşanma sebepleri arasında kabul eder.
Zina Madde 161- Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak 6 ay ve her hâlde zina eyleminin üzerinden 5 yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Affeden tarafın dava hakkı yoktur.
Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),
Eşlerden birinin diğerine hayata kast etmesi de boşanma sebepleri arasında yer alır.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış Madde 162- Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak 6 ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden 5 yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),
II. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme Madde 163- Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.
Terk Sebebiyle boşanma davası (TMK m. 164),
Terk (1) Madde 164- Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir.
Ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır. Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır.
Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin 4.cü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.
Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165).
Eşlerden birinin akıl hastalığına yakalanması ve bu durumun iyileşme umudu olmaksızın devam etmesi durumunda, diğer eş boşanma isteğinde bulunabilir. Ancak, bu durumda mahkeme, akıl hastalığının sürekli ve iyileşme olasılığının olmadığına kanaat getirmelidir.
Akıl hastalığı Madde 165- Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.
Özel boşanma sebepleri ile genel boşanma sebepleri hukuki sonuçları farklı olur.
Bir evlilikte özel boşanma sebepleri varsa, davacı iseniz karşı tarafın kusurlu olup olmadığını ispatlamak zorunda değilsiniz, yalnızca özel bir boşanma sebebi olduğunu ispatlamanız yeterlidir.
Genel boşanma sebepleri varsa hem davacı hem de davalı birbirinin kusurunu ispatlamalıdır, ancak bu ispat sonrası boşanma kararı verilebilir.
Sonuç olarak Türk Medeni Kanunu, evlilik birliğinin sürdürülmesi için çeşitli hükümler içermekle birlikte, bazı durumlarda boşanma hakkını da tanımaktadır.
Unutulmamalıdır ki, her boşanma davası benzersizdir ve duruma özel olarak ele alınmalıdır. Boşanma süreci karmaşık bir hukuki süreçtir ve bu nedenle profesyonel bir boşanma avukatından yardım almak önemlidir.
Yazar: Boşanma Avukatı Semiha ASLAN
2 Çocuk Annesi, İStanbul Barosuna Kayıtlı, Avukatlık Mesleğine Aşık, Boşanma Alanında İhtisas Sahibi.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuyum. Bağ-Kur avukatlığından 1998 yılında emekliye ayrıldıktan sonra, kendi Avukatlık ofisimde serbest avukatlık yaparak mesleğimi aşkla icra etmeye devam ediyorum. Herkesin çalışırken zevk aldığı bir iş yapması, en iyi verimi sağlamasına neden olur kanısındayım. Ayrıca İstanbul Barosu Başkanlığı CMK, Uygulama Merkezi ve Kadın Hakları Uygulama Merkezinde meslek içi eğitimlere katıldım. 40 yılı aşkın avukatlık deneyimine ve Boşanma Davaları alanında ihtisas sahibiyim. Bana boşanma ile iligli danışmak için dilediğiniz zaman 0555 724 03 52 nolu hattımdan ulaşabilirsiniz.
Bu bilgiler size yardımcı oldu mu?
Daha fazla yardım almak için şimdi bize ulaşın!
